استرس یک احساس عادی و اغلب سالم و ضروری برای انسان است که در مواقع خطر ایجاد می‌شود. اما اگر فردی به طور متناوب دچار اضطراب و استرس می‌شود، ممکن است به یک اختلال پزشکی مبتلا باشد. در واقع، تجربه گاه‌به‌گاه اضطراب، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی است. اما افرادی که از ابتلا به اختلالات اضطرابی رنج می‌برند، به طور دائم دچار احساس نگرانی و ترس درباره مسائل مختلف هستند.
اختلالات اضطرابی، می‌توانند با حملات شدید ترس، اضطراب و نگرانی همراه باشند که به اصطلاح حملات پانیک نامیده می‌شوند. این دسته از اختلالات، می‌توانند در سنین کودکی یا نوجوانی آغاز شده و تا بزرگسالی فرد را آزار دهند. انجمن روانشناسان آمریکا نیز، اضطراب را این‌گونه تعریف کرده است، احساسی ناخوشایند که با تنش، نگرانی و علائم جسمی مانند افزایش فشارخون همراه است.
این دسته از اختلالات روانی نه تنها باعث تغییر در رفتار و طرز تفکر فرد می‌شوند، بلکه می‌توانند علت ایجاد علائم جسمی نیز باشند. در نتیجه اختلالات اضطرابی، می‌توانند باعث ایجاد مشکلات جدی در روند زندگی روزمره فرد شوند. به همین دلیل است که تشخیص و درمان صحیح و به موقع این دسته از بیماری‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. می‌توان از روش‌های مختلفی برای درمان استرس و اضطراب کمک گرفت. داروها و روش‌های غیر دارویی از قبیل روان درمانی، نوروفیدبک، بیوفیدبک، و روش‌هایی مانند تحریک مغناطیسی مغز (rTMS) و تحریک الکتریکی مغز (tDCS)، می‌توانند در درمان استرس و اضطراب کمک‌کننده باشند. در ادامه این مطلب از سایت دکتر کربلایی با روش‌های درمان استرس بدون دارو بیشتر آشنا می‌شوید.
آیا استرس و اضطراب بدون دارو قابل درمان است؟
پیش از پرداختن به درمان استرس بدون دارو، لازم است کمی با اختلال اضطرابی و علائم آن بیشتر آشنا شویم. مهم‌ترین نکته در تشخیص و درمان اضطراب، شناخت انواعی از اضطراب است که نیاز به توجه پزشکی و درمان دارد:
استرس: هنگام مواجه با موقعیت‌های خطرناک، داشتن احساس استرس و اضطراب کاملاً طبیعی است. این احساس به ما در حفاظت از خودمان در برابر خطرهای احتمالی کمک می‌کند. استرس باعث افزایش ضربان قلب، تعریق بیشتر و افزایش حساسیت ما نسبت به محیط اطراف می‌شود. این تغییرات با ترشح هورمون‌ها و پیام‌رسان‌های مختلف شیمیایی در بدن ایجاد می‌شوند و به ما در فرار از موقعیت‌های خطرناک کمک می‌کند. پس همان‌طور که گفتیم، داشتن احساس استرس در چنین موقعیت‌هایی نه تنها نشانه‌ای از اختلال یا بیماری خاصی نیست، بلکه برای سلامت ما ضروری نیز هست.
اختلال اضطرابی: هنگامی می‌گوییم فردی به اختلالات اضطرابی مبتلا است که به طور غیرطبیعی به محرک‌های اضطرابی گوناگون، واکنش اضطرابی نشان می‌دهد که از حد طبیعی فراتر است. اختلال اضطرابی می‌تواند با علائم جسمی مانند تهوع و افزایش فشارخون نیز همراه باشد. بنا بر تعریف انجمن روانشناسان آمریکا، فردی که به اختلالات اضطرابی مبتلا است، دارای افکار مزاحم و نگرانی‌های مکرر است. هنگامی که استرس و اضطراب موجب ایجاد اختلال در روند زندگی عادی فرد شود، درمان آن اهمیت پیدا می‌کند.
اختلال اضطرابی می‌تواند دارای علائمی مانند موارد زیر باشد:
- عصبی بودن
- احساس نگرانی غیرقابل کنترل
- مشکل در تمرکز
- اختلالات خواب، مانند کم‌خوابی و ناتوانی در به خواب رفتن
در صورت ابتلا به علائم بالا و وجود موارد و مشکلاتی مانند روی آوردن به الکل و مواد مخدر، دوری از مردم و موقعیت‌های اجتماعی، افکار خودکشی همراه با استرس، تجربه مداوم و هرروزه استرس و اضطراب و همچنین ایجاد علائم فیزیکی آزاردهنده لازم است با پزشک یا مشاور مشورت کنید.
درمان استرس بدون دارو، در موارد خفیف تا متوسط این اختلال ممکن است؛ اما در موارد شدیدتر اغلب نیاز به ترکیبی از درمان‌های غیردارویی، مانند روان درمانی، رفتار درمانی و درمان دارویی است. در برخی موارد، مشکلاتی مانند افسردگی و اعتیاد به الکل زمینه ابتلا به استرس و اضطراب هستند. در این دسته از موارد ابتدا باید عامل زمینه‌ای اضطراب برطرف شود.
روش‌های درمان استرس و اضطراب شدید بدون دارو
اضطراب و استرس غیرطبیعی نه تنها خلق‌وخو و رفتار شما را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های جسمی مانند ناراحتی‌های قلبی، درد‌های عصبی و ... باشد. مدیریت اضطراب و یادگیری راه‌های درمان استرس بدون عارضه می‌تواند به شما در حفظ سلامت روان، سلامت جسم و لذت بردن از یک زندگی آرام کمک کند. در اینجا به برخی از راه‌های درمان اضطراب بدون دارو اشاره می‌کنیم که می‌توانید با توجه به سطح اضطراب و سبک زندگی خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.
بیشتر بخوانید: انحراف جنسی چیست؟
مشاوره و روان درمانی: یکی از روش‌های استاندارد درمان استرس بدون دارو، مشاوره است. می‌توان از روش‌هایی مانند روان درمانی، رفتار درمانی شناختی یا ترکیبی از انواع روش‌های مختلف مشاوره و روان درمانی، برای کمک به بهبودی و مداوای افراد مبتلا به اختلال اضطرابی کمک گرفت. در رفتار درمانی شناختی، هدف از مشاوره، یافتن الگوهای فکری نادرست و مسبب ایجاد استرس و اضطراب، و حذف و جایگزینی آن‌ها با الگوهای فکری درست است.
تحریک مغناطیسی مغز (rTMS): در rTMS، از پالس‌های مغناطیسی مکرر برای تحریک سلول‌های عصبی مغز، جهت بهبود علائم ناشی از استرس و اضطراب استفاده می‌شود. rTMS یک روش درمانی بدون درد است و نیازی به استفاده از بی‌هوشی یا بی‌حسی برای انجام آن نیست. این روش، یکی از مؤثرترین و بی‌ضررترین روش‌های درمان استرس و اضطراب بدون دارو است. این روش درمانی، علاوه بر کمک در درمان استرس و اضطراب، در درمان سایر اختلالات روانی، مانند افسردگی و ترک اعتیاد به مواد مخدر و داروها نیز موثر است. همچنین دقت کنید این دستگاه دارای تأییدیه FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) بوده و یک روشی درمانی کاملاً مؤثر و بدون برگشت است.
تحریک الکتریکی مغز (tDCS): در این روش، از جریان ضعیف الکتریکی ( 1 تا 2 میلی آمپر) برای تحریک سلول‌های عصبی بخش‌های خاصی از مغز استفاده می‌شود. این روش، می‌تواند در درمان استرس و اضطراب شدید و سایر اختلالات روانی، مانند افسردگی مؤثر باشد. tDCS یک روش درمانی ایمن و با حداقل عوارض جانبی است. این روش نیز، نیازی به بی‌هوشی و بی‌حسی ندارد و کاملا بدون درد است.
نوروفیدبک و بیوفیدبک: می‌توان برای درمان استرس از نوروفیدبک نیز کمک گرفت. نوروفیدبک که بیوفیدبک و نوروتراپی نیز نامیده می‌شود، یک درمان تخصصی است که از فناوری‌های پیشرفته رایانه‌ای برای ایجاد تعادل در مغز و بهبود عملکرد آن استفاده می‌کند. در این روش، مغز تحت تمرینات فشرده قرار می‌گیرد تا بتواند مهارت‌های لازم برای مقابله با استرس و اضطراب را کسب کند. البته لازم به ذکر است اضافه کنیم تأثیرات این روش درمانی کوتاه‌مدت است و می‌توان این مسئله را از معایب این روش دانست.
نوروفیدبک، یک روش درمانی بی‌خطر، بدون درد و بدون عارضه برای درمان استرس است. در این روش، یک ویدئو برای بیمار گذاشته شده و همزمان توسط سنسورهای کوچکی که روی سر قرار می‌گیرند، وضعیت ذهنی او ثبت می‌شوند. هنگامی که خروجی این سنسورها بیانگر ایجاد وضعیت استرسی و اضطرابی باشد، فیلم در حال نمایش تارتر و کمرنگ‌تر می‌شود. این اتفاق، مغز را وادار می‌کند تا به جای افکار مزاحم و آزاردهنده اضطرابی، بیشتر بر روی فیلم در حال نمایش تمرکز کند. تحقیقات تأثیر 56 درصدی نوروفیدبک در درمان اختلالات اضطرابی را اثبات کرده‌اند.
در کنار درمان‌های بالا، خود فرد نیز با برداشتن گام‌هایی می‌تواند در جهت بهبودی خود قدم بردارد. موارد زیر اقداماتی هستند که می‌توان برای کاهش احساس استرس و اضطراب انجام داد:
- تکنیک‌های ریلکسیشن
- تمرین برای جایگزین کردن افکار منفی با افکار مثبت
- ورزش کردن
- ایجاد شبکه حمایتی متشکل از دوستان و اعضای خانواده
درمان استرس و اضطراب شدید بدون دارو در کلینیک دکتر کربلایی (درمان اضطراب با آر تی ام اس بدون دارو)
کلینیک چند تخصصی دکتر کربلایی، یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین کلینیک‌های تهران برای درمان بیماری‌های مختلف مغز و اعصاب و همچنین انواع اختلالات و بیماری‌های سلامت روان است. در این کلینیک مجموعه‌ای از بهترین متخصصان گرد هم آمده‌اند و درمان‌ها به صورت گروهی زیر نظر برجسته‌ترین فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها پیگیری می‌شود.
اگر به دنبال راهی برای رهایی از افکار مزاحم و استرس‌های آزاردهنده هستید، می‌توانید به صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین از خدمات این کلینیک استفاده کنید و یک‌بار برای همیشه با اضطراب و استرس خداحافظی کنید.
همان‌طور که گفتیم، یکی از بهترین روش‌های درمان استرس و اختلالات اضطرابی بدون دارو، روش تحریک مغناطیسی مغز یا rTMS است. پاسخ سریع و مؤثر به درمان، بدون عارضه بودن این روش و همچنین عدم بازگشت بیماری، این روش درمانی را از سایر روش‌ها متمایز می‌کند. در نهایت باید گفت دستگاه موجود در کلینیک دکتر کربلایی، بهترین برند موجود در ایران (مگونچر دانمارک) است. برای دریافت نوبت می‌توانید با همکاران ما تماس بگیرید.
