ما طی سال‌های زندگی خود و طبق سبک زندگی که انتخاب می‌کنیم، تأثیرات زیادی روی مفاصل بدنمان می‌گذاریم. این تأثیرات باگذشت زمان، خود را به صورت فرسایش یا تحلیل مفاصل و دیسک‌ها نشان می‌دهند؛ مفاصل گردن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در این مطلب می‌خواهیم، درباره علت آرتروز گردن و نحوه درمان آن صحبت کنیم. اگر شما هم از آرتروز گردن و درد دست رنج می‌برید، با ما همراه باشید.
آرتروز گردن چیست؟
آرتروز گردن باعث التهاب دردناک و سفتی مفصل در ناحیه گردن می‌شود. انواع مختلف این آرتروز عبارتند از:
- علت اصلی آرتروز گردن، از میان رفتن غضروف در مفاصل گردن است. این مشکل ممکن است به دلیل فرسودگی غضروف در اثر گذشت زمان اتفاق بیفتد یا در اثر یک آسیب‌دیدگی این فرسودگی تسریع شود.
- رماتیسم مفصلی، که یک بیماری خود ایمنی است نیز به مفاصل آسیب می‌زند و اگر این رماتیسم در قسمت فوقانی ستون فقرات رخ دهد، باعث آرتروز گردن می‌شود.
- اسپوندیلیت آنکیلوزان، نوع دیگری از آرتروز است که در قسمت اتصال رباط‌ها و تاندون‌ها به استخوان باعث ایجاد التهاب می‌شود.
مهمترین عوامل و علت آرتروز گردن چیست؟
مفاصل کوچکی از پشت ستون فقرات و از گردن تا پایین ستون فقرات امتداد دارند. سطوح تماس مفاصل با غضروف پوشانده شده‌است. این غضروف‌ها توسط یک کپسول پر از مایع مفصلی احاطه شده‌اند، که حرکت مفاصل را روان می‌کنند و حرکات روان بین مهره‌های مجاور را امکان‌پذیر می‌کنند. آرتروز گردن هنگامی شروع می‌شود که غضروف‌ها شروع به تحلیل رفتن کنند. با نازک شدن و از بین رفتن غضروف‌ها، اصطکاک استخوان روی استخوان در محل اتصال مفاصل رخ می‌دهد. این اصطکاک می‌تواند باعث ایجاد التهاب، و رشد بیش از حد استخوان شود که خارهای استخوان (استئوفیت) نامیده می‌شوند.
علائم آرتروز گردن چیست؟
گردن درد ناشی از آرتروز گردن، معمولاً به تدریج شروع می‌شود، و با گذشت زمان پیشرفت می‌کند. گاهی اوقات، ممکن است، صبح احساس سفتی و درد در ناحیه گردن داشته باشید و با ادامه روز احساس بهتری داشته باشید.
برخی از علائم آرتروز گردن که شایع‌تر است، می‌تواند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- گردن درد، که به‌طور معمول با گرفتگی عضله همراه است، اما می‌تواند شدید یا به‌صورت سوزش هم باشد.
- سردرد، که می‌تواند تا قسمت‌های فوقانی ستون فقرات و گردن نیز ادامه‌دار باشد.
- سفت شدن عضلات گردن، که با کاهش دامنه حرکتی در ناحیه گردن همراه است.
- حساسیت بیش از حد در ناحیه گردن، به‌خصوص هنگام لمس شدن این حساسیت تشدید می‌شود.
علائم آرتروز گردن شدید
خارهای استخوان گردن، یکی از نشانه‌های اصلی آرتروز شدید گردن هستند. برای برخی از افراد مبتلا به آرتروز گردن، این رشد بیش از حد استخوانی، ممکن است به عصب نخاعی آسیب برساند و باعث ایجاد علائم گردن درد، گزگز، بی‌حسی یا ضعف شود که به شانه، بازو یا دست منتقل می‌شود. اگر آرتروز به نخاع وارد شود، می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد نخاع شود، که به نام میلوپاتی گردنی شناخته می‌شود. این وضعیت می‌تواند شامل درد، گزگز، بی‌حسی و یا ضعف در هر نقطه از بدن در زیر گردن باشد. همچنین این اختلال می‌تواند مشکلاتی در هماهنگی بین عصب و عضلات ایجاد کند.
آرتروز گردن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برخی از علائم ممکن است در آرتروز گردن اشتباه تشخیص داده شوند؛ بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و تعیین برنامه درمانی مؤثر ضروری است.
ویزیت اولیه دکتر
برای تشخیص علت درد گردن در بیمار، پزشک احتمالاً با بررسی موارد زیر شروع می‌کند:
- پزشک متخصص در ابتدا سابقه پزشکی بیمار را مرور می‌کند. بسیاری از شرایط را می‌توان به‌سادگی با جمع‌آوری لیستی دقیق از علائم فعلی بیمار، سابقه پزشکی گذشته و عادات زندگی فعلی رد یا تائید کرد.
- برای محدود کردن بیشتر لیست دلایل احتمالی درد گردن، پزشک گردن بیمار را از نظر هرگونه ناهنجاری یا حساسیت بررسی می‌کند، همچنین وضعیت گردن را از نظر ضعف قابل‌توجه یا کاهش دامنه حرکت آزمایش می‌کند.
- اگر بیمار از علائم درد در بازو شکایت داشته باشد، پزشک احتمالاً آزمایش اسپورلینگ را با فشار آرام به بالای سر در حالی که به پهلو خم شده، انجام می‌دهد. آزمایش اسپورلینگ، بررسی می‌کند که آیا فشرده‌سازی ستون فقرات گردنی (به‌طور موقت) علائم بیمار را بدتر می‌کند یا خیر.
تکنیک‌های پیشرفته تشخیصی برای آرتروز گردن
اگر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، اطلاعات کافی به پزشک ندهد یا اگر برنامه درمانی اولیه تسکین‌دهنده نباشد، ممکن است پزشک درخواست روش‌های تشخیص پیشرفته را داشته باشد؛ از جمله:
- اشعه ایکس: با استفاده از اشعه الکترومغناطیسی؛ با اشعه ایکس (رادیوگرافی) از ستون فقرات می‌توان تصاویر خوبی از استخوان‌ها و غضروف‌ها به دست آورد. با استفاده از این تکنیک به‌راحتی می‌توان تعیین کرد که آیا مشکلی در بخشی از ستون فقرات بروز کرده‌است یا خیر.
- اسکن ام‌آر‌آی: با استفاده از امواج رادیویی و ام‌آر‌آی؛ مجموعه‌ای تصاویر، از مقاطع دقیق بافت نرم و استخوان ایجاد می‌شود. ام‌آر‌آی در نشان دادن بافت‌های نرم نسبت به اشعه ایکس بهتر عمل می‌کند و در صورت شک به فشرده‌سازی عصب، می‌تواند مفید باشد.
آمپول‌های تشخیصی
یک متخصص پزشکی مجاز، می‌تواند از هدایت اشعه ایکس برای تزریق دارو (یک استروئید و یا بیهوشی) به‌طور مستقیم به مفصل گردن یا نزدیک آن استفاده کند. تزریق در عضله گردن و در نزدیکی مفصل صورت می‌گیرد، و از طریق یک بلوک عصبی شاخه داخلی به مفصل نزدیک می‌شود و دارو را به اعصاب کوچک منتقل می‌کند که سیگنال‌های درد را از مفصل به مغز منتقل می‌کنند. هرچند که این نوع تزریق‌ها می‌توانند باعث تسکین موقتی چند هفته یا چند ماه شوند، اما بیشتر یک ابزار تشخیصی هستند تا مشخص شود که چه قسمتی از مفصل منشأ درد است.
آزمایش الکترودیاگنوستیک
دو آزمایش که معمولاً برای بررسی عملکرد عصب با هم انجام می‌شود شامل یک آزمایش الکترومیوگرافی (EMG) است که فعالیت الکتریکی عضلات را اندازه‌گیری می‌کند و یک آزمایش دیگر، آزمایش هدایت عصبی است که سرعت اعصاب برای ارسال سیگنال‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. یکی از مواردی که در حین آزمایش الکترودیاگنوستیک تشخیص داده می‌شود، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که عصب در گردن به دلیل تحلیل رفتن ستون فقرات فشرده شده است. البته توجه داشته باشید که این لیست کاملی از تکنیک‌های پیشرفته تشخیصی برای آرتروز گردن نیست. بسیاری از روش‌های پیشرفته دیگر از جمله سی‌تی‌اسکن با میلوگرام وجود دارند، که استفاده از آن‌ها به تشخیص پزشک متخصص بستگی دارد.
خطرات آرتروز گردن چیست؟
به‌طورکلی آرتروز گردن جزو اختلالات خطرناک در ستون فقرات به حساب نمی‌آید اما به هر حال می‌تواند مسائل و مشکلاتی برای فرد مبتلا ایجاد کند. البته در موارد بسیار حاد، و با بالاتر رفتن سن، آرتروز گردن ممکن است منشا بعضی مشکلات حرکتی در سایر اندام‌ها مثل دست‌ها و یا پا‌ها شود.
بهترین راه‌های درمان آرتروز گردن
آرتروز گردن معمولاً با موفقیت و بدون جراحی قابل کنترل است. درمان‌های آرتروز گردن که معمولا استفاده می‌شوند عبارتند از:
- استراحت یا اصلاح فعالیت:
در هنگام شدت گرفتن درد در ناحیه گردن، استراحت دادن به عضلات گردن ممکن است درد را کاهش دهد. به‌علاوه ممکن است، لازم باشد برخی از فعالیت‌های روزانه خود را تغییر دهید.
- فیزیوتراپی:
متخصص فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست یا سایر متخصصان پزشکی می‌توانند با یک برنامه ورزش گردن به‌صورت سفارشی، به قوی‌تر و انعطاف‌پذیر شدن گردن کمک کنند و درد را کاهش دهند.
- داروهای بدون نسخه:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) ممکن است به تسکین التهاب ناشی از آرتروز کمک کنند. چند مثال از این داروها شامل ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) است. یادتان باشد قبل از استفاده از هر دارویی، دستورالعمل‌ها را به دقت بخوانید تا بتوانید خطر عوارض مصرف دارو را کاهش دهید.
- گرمادرمانی و یا سرمادرمانی:
استفاده از یخ می‌تواند به کاهش التهاب و بی‌حس شدن کمک کند. بعضی افراد ممکن است ترجیح دهند که از گرما درمانی استفاده کنند، که می‌تواند باعث افزایش جریان خون و شل شدن عضلات شود. هنگام استفاده از گرما یا سرما درمانی توجه داشته باشید که هر بار باید حدود 15 دقیقه طول بکشد، و پس از هر بار استفاده از منبع سرد یا گرم حداقل حدود 2 ساعت استراحت داشته باشید. نکته مهم دیگر این است که یک لایه محافظ بین پوست و منبع گرما یا سرما قرار دهید.
- داروهای تجویزی:
ممکن است پزشک داروهای مسکن برای شما تجویز کند؛ این داروها گیرنده‌های درد را در مغز مسدود می‌کنند. گزینه دیگر می‌تواند تجویز شل‌کننده‌های عضلانی باشد، که باعث کاهش اسپاسم عضلانی دردناک در گردن و عضلات اطراف آن می‌شود. مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک، معمولاً یک راه حل کوتاه‌مدت هستند و به‌طور مداوم توصیه نمی‌شوند.
فرکانس رادیویی (RFA)، RFA یک روش با حداقل تهاجم است. در این روش گرما به صورت تابشی بر روی اعصابی که به مفصل متصل شده‌اند، وارد می‌شود. این روش از ارسال سیگنال‌های درد به مغز توسط این اعصاب جلوگیری می‌کند. هرچند که RFA قادر به تسکین طولانی مدت‌تری نسبت به سایر روش‌های تسکین درد است، اما هنوز هم یک راه حل موقتی است، زیرا احتمالاً اعصاب طی یک یا دو سال دوباره احیا می‌شوند. البته RFA معمولاً تا زمانی که بلوک عصبی شاخه داخلی یا تزریق مفصلی برای بیمار موفقیت‌آمیز نباشد، آزمایش نمی‌شود.
- سایر گزینه‌های درمانی:
گاهی می‌توان از تزریقات درمانی برای تسکین دردهای آرتروز گردن استفاده کرد. در موارد نادر، و برای بیماران مبتلا به آرتروز گردن شدید که به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهد، عمل جراحی ستون فقرات در ناحیه گردن نیز ممکن است یک گزینه درمانی مناسب باشد که توسط متخصص ستون فقرات در تهران انجام می شود.
برای پیشگیری از آرتروز گردن چه کنیم؟
قرار گرفتن گردن در یک وضعیت نامناسب و به مدت طولانی از عمده‌ترین دلایل آرتروز گردن است. بهترین کار و برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز گردن و بهترین درمان آرتروز گردن در منزل، اصلاح سبک زندگی است. این اصلاحات می‌تواند شامل اصلاح شیوه نشستن بر روی صندلی، کار با کامپیوتر و موبایل باشد.
ورزش‌های آرتروز گردن برای تسکین درد
حرکت گردن رو به بالا و پائین
این ورزش کششی هم در جلو و هم در پشت گردن عمل می‌کند تا انعطاف‌پذیری و دامنه حرکت گردن را افزایش دهد. صاف بایستید، یا روی صندلی بنشینید. سر خود را به آرامی به سمت جلو خم کنید تا چانه سینه را لمس کند. این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید، سپس به موقعیت اولیه خود برگردید. در مرحله بعدی، سر خود را کمی به عقب تکیه داده و این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید. کشش را در هر جهت پنج‌بار تکرار کنید.
حرکت به چپ و راست
این حرکت در دو طرف گردن شما عمل می‌کند. صاف بایستید یا روی صندلی بنشینید. در حالی‌که شانه چپ را پایین نگه داشتید، سر خود را به آرامی به سمت شانه راست متمایل کنید. این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید، سپس سر خود را به مرکز بازگردانید. با کج شدن سر به سمت شانه چپ و نگه داشتن شانه راست به سمت پایین، این کار را در سمت چپ تکرار کنید. این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید. کل این حرکت را پنج بار تکرار کنید.
چرخش گردن
روی صندلی بنشینید، یا صاف بایستید. به آرامی سر خود را به سمت راست بچرخانید و چانه خود را صاف نگه دارید. این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه نگه دارید، سپس به مرکز برگردید. به آرامی سر خود را به سمت چپ بچرخانید و 5 تا 10 ثانیه نگه دارید. سپس به مرکز برگردید. این حرکت را پنج‌بار در هرطرف تکرار کنید.
جمع شدن گردن
شما باید این کشش را در پشت گردن خود احساس کنید. در حالی که شانه‌ها، پشت و سرتان صاف است روی صندلی بنشینید. چانه خود را مستقیم بکشید. در حالی‌که کشش در گردن خود را احساس می‌کنید، این وضعیت را برای 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید. به موقعیت اصلی خود برگردید. سپس این حرکت را پنج‌بار تکرار کنید.
خدمات کلینیک دکتر کربلائی برای درمان آرتروز گردن
این کلینیک افتخار دارد با بهره‌گیری از بهترین متخصصین نورولوژیست ایران بسیاری از خدمات تشخیصی و درمانی، در زمینه دردهای عصبی و عضلانی را به مراجعین محترم ارائه کند. متخصصان ما جدیدترین درمان آرتروز گردن را با توجه به شرایط شما پیشنهاد خواهند داد.
