مشاوره کودکان بیش فعال، یک زمینه حیاتی در رشد و توسعه آنهاست که تأثیر عمیقی بر زندگی آنها و خانواده‌هایشان دارد. با پیشرفت‌های روزافزون در علم روانشناسی و توانمندی علم مشاوره، درک بهتری از ویژگی‌ها و نیازهای کودکان بیش‌فعال به‌دست‌آمده است. از طرفی، درک عمیق‌تر از فرایندهای ذهنی و عواطف کودکان بیش‌فعال، نیازمند به یک رویکرد ترکیبی در مشاوره است. این مقاله به بررسی چگونگی تشخیص، مدیریت، و رسیدگی به کودکانی که دارای ویژگی بیش‌فعالی هستند، می‌پردازد.
بررسی این رویکردها، شامل روش‌های روان‌شناختی، رفتاری، و اجتماعی، تأکید می‌کند که تعامل فعال بین خانواده، مشاور، و دیگر افرادی که با این کودکان در ارتباط هستند، حیاتی و برای موفقیت مشاوره این کودکان مهم است. ارائه راهکارهایی عملی و مؤثر برای مشاوران و خانواده‌ها می‌تواند به کودکان بیش‌فعال کمک کند تا به طور سالم و مؤثر در جامعه رشد کنند و حضور داشته باشند.
از اهمیت بالای تشخیص زودرس و مداخله مؤثر در این زمینه گرفته، تا رویکردها و روش‌های مؤثر در ارتقای سلامت روانی و اجتماعی آنها، ما در این مقاله سعی داریم تا به ارتقای اطلاعات و آگاهی از این موضوع مهم کمک کنیم
.
منظور از مشاوره کودکان بیش فعال چیست؟
مشاوره کودکان بیش فعال به فرایندی اشاره دارد که در آن مشاوران و متخصصان روانشناسی با کودکانی که دارای نشانه‌ها و ویژگی‌های بیش‌فعالی هستند، متناسب با تکنیک‌های استاندارد به درمان آنها می‌پردازند. بیش‌فعالی به ویژگی‌هایی اشاره دارد که به طور معمول شامل افزایش فعالیت حرکتی، بی تمرکزی، بی‌تابی، و حتی عدم کنترل در اجرای فعالیت است.
بیشتر بخوانید: دلایل بروز بیش فعالی یا ADHD چیست؟
در مشاوره، تلاش میشود تا راهکارها و راهبردهایی مؤثر برای مدیریت و کنترل علائم بیش‌فعالی کودکان انجام شود. این مشاوره‌ها اغلب شامل تشخیص صحیح، ارائه راهکارهای رفتاری و روان‌شناختی، و همچنین توجه به نیازهای خانواده و محیط اطراف کودک است. هدف اصلی از مشاوره، ارتقای کیفیت زندگی کودکان و خانواده‌هایشان است، به‌طوری‌که آنها بتوانند با مشکلات و چالش‌هایی که به دلیل بیش‌فعالی پیش می‌آید، بهتر مقابله و راهکارهایی برای مواجهه با آنها پیدا کنند.
مشاوره کودکان بیش فعال چگونه باید انجام شود؟
مشاوره باید به شیوه‌ای انجام شود که با نیازها و ویژگی‌های این گروه از کودکان هماهنگ باشد. در انجام مشاوره، موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:
- تشخیص دقیق: ابتدا باید با استفاده از ابزارهای تشخیصی و مصاحبه با کودک و خانواده، بیش‌فعالی را تشخیص داد. تشخیص صحیح و دقیق می‌تواند برای برنامه‌ریزی مشاوره مؤثر باشد. درجهٔ بیش‌فعالی کودک نیز در این مرحله تشخیص داده میشود
- تعیین اهداف: باید اهداف مشاوره مشخص شوند. توانمندسازی کودک برای مدیریت رفتارهای بیش‌فعالی، ارتقای مهارت‌های اجتماعی و مدیریتی، و تشویق خانواده در ایجاد محیطی حمایت‌کننده از کودک، می‌تواند از اهداف اساسی جلسات به شمار رود
- استفاده از روش‌های مناسب: تشخیص روش نیز یکی از مراحل اساسی کار مشاوران است. مشاوران می‌توانند از روش‌هایی مانند مشاوره فردی با کودک، مشاوره خانواده، و آموزش مهارت‌های مدیریتی برای کودکان و والدین استفاده کنند
- توجه به نیازهای خانواده: خانواده‌ها نقش بسیار مهمی در مدیریت بیش‌فعالی کودکان دارند؛ بنابراین، مشاوران باید به نیازها و احساسات خانواده‌ها نیز توجه کنند و راهکارهایی را ارائه دهند که برای آنها قابل‌اجرا باشند
- تداخل با محیط تحصیلی و اجتماعی: مشاوران باید با مدرسه و دیگر محیط‌های اجتماعی کودک همکاری کرده و راهکارهایی برای مدیریت رفتارهای بیش‌فعالی در این محیط‌ها ارائه دهند
مشاوره نیازمند یک رویکرد تعاملی همراه باتوجه‌به جزئیات است که هم‌زمان باتوجه‌به نیازهای کودک و خانواده انجام شود.
هدف از مشاوره کودکان بیش فعال چیست؟
مشاوره دارای اهداف چندگانه‌ای است که به بهبود زندگی کودکان و خانواده‌هایشان کمک خواهد کرد. اولین هدف مشاوره به‌منظور تشخیص و توجیه وضعیت کودکان است. این موضوع بر اساس مصاحبه‌های روانشناسی، ارزیابی‌های رفتاری، و تشخیص مشاور صورت می‌گیرد تا عوامل و علائم بیش‌فعالی شناسایی شود. این فرایند ضروری است؛ زیرا اطلاعات به‌دست‌آمده از آن امکان ارائه مشاوره‌های مؤثرتر را فراهم می‌کند.
اگر در زمان مناسب به یک روانشناس خوب کودک مراجعه کنید؛ مشاوره کودکان بیش فعال به‌منظور ارائه راهکارهای درمانی برای مدیریت علائم بیش‌فعالی نیز انجام میشود. این راهکارها شامل مشاوره روان‌شناختی، آموزش مهارت‌های مدیریتی، و حتی داروهای خوراکی میشود که هدفشان کمک به کودک و افزایش کیفیت زندگی اوست.
خدمت نوروفیدبک از جمله روش های درمانی برای بیش فعالی یا همان ADHD می باشد.
سوی دیگر این مشاوره‌ها خانواده است. مشاوره باهدف توانمندسازی کودکان و خانواده‌هایشان در مقابله با مشکلات بیش‌فعالی و بهبود کیفیت زندگی آنها انجام میشود. این شامل ایجاد روابط سالم خانوادگی، افزایش خودآگاهی کودکان، و ایجاد محیطی حمایت‌کننده برای رشد و توسعه شخصیتی و اجتماعی کودکان میشود. به‌طورکلی، مشاوره به‌عنوان یک فرایند جامع، اقداماتی را برای شناسایی، مدیریت، و پشتیبانی از کودکان بیش‌فعال و خانواده‌هایشان انجام می‌دهد تا این کودکان بتوانند؛ مانند همهٔ کودکان دیگر زندگی نرمالی را تجربه کنند.
مزایای مشاوره کودکان بیش فعال
مشاوره دارای مزایای بسیاری است که می‌تواند برای کودکان و خانواده‌هایشان تأثیر مثبتی داشته باشد:
- تشخیص صحیح و مدیریت بهینه: مشاوره کمک می‌کند تا علائم و نشانه‌های بیش‌فعالی در کودکان شناسایی شده و توسط متخصصین روانشناسی و روانپزشکی مدیریت شود
- افزایش خودآگاهی کودکان: این نوع مشاوره به کودکان کمک می‌کند تا بهترین راهکارها برای مدیریت و کنترل خود را فرابگیرند و به‌عنوان افراد خودآگاه و مسئولیت‌پذیر بزرگ شوند
- تقویت روابط خانوادگی: مشاوره می‌تواند به تقویت روابط خانوادگی کمک کند، زیرا والدین و سایر اعضای خانواده باتوجه‌به مشکلات و نیازهای کودکان، بهتر می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند
- استفاده از راهکارهای مؤثر: این نوع مشاوره به والدین و کودکان اطلاعات لازم را ارائه می‌دهد تا از راهکارهای مؤثر و علمی برای مدیریت بیش‌فعالی استفاده کنند
- افزایش کیفیت زندگی: مشاوره می‌تواند کیفیت زندگی کودکان و خانواده‌هایشان را بیشتر کند، زیرا باعث میشود که مشکلات رفتاری و روانی کودکان کاهش یابد و زندگی آنها در خانواده آسان شود
مشاوره می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای پشتیبانی از کودکان عمل کند و وضعیت روانی و اجتماعی آنها را بهبود بخشد.
مواردی که والدین باید در هنگام مشاوره کودکان بیش فعال بدانند
والدین در هنگام مشاوره باید از برخی موارد آگاه باشند. اولاً، مشاوره یک فرایند همکاری است که نیازمند زمان و تعامل فعال بین والدین است. آنها باید آماده باشند که با صبر و تمرکز کامل در جلسات مشاوره شرکت کنند و با مشاور تجربیات و نگرانی‌های خود را صادقانه به اشتراک بگذارند. والدین باید بدانند که مشاوره برای بهبود روابط خانوادگی و رشد کودکان ضروری است. آنها باید با آمادگی به نیازها و مشکلات کودکان خود گوش دهند و به نکات مشاور در ارتباط با کودک توجه کنند.
والدین باید از اهمیت همکاری با مشاور در فرایند تشخیص و درمان مطلع باشند. آنها باید به توصیه‌ها و راهنمایی‌های مشاور را دقیق رعایت کنند و با انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات پیشرو، به بهبود وضعیت کودکانشان کمک کنند. در نهایت، والدین باید درک کنند که مشاوره کودکان ADHD یک فرایند پیچیده است و نیاز به صبر و تعامل مداوم دارد. آنها باید اجازه دهند که در طول این مسیر، با دگرگونی‌ها در روابط خانوادگی‌شان همراه باشند و به خود فرصت تغییر دهند.
ویژگی های مشاور خوب برای مشاوره کودکان بیش فعال چیست؟
کلینیک اعصاب و روان و مرکز روانپزشکی دکتر کربلایی با استفاده از پزشکان متخصص و تحت مدیریت ایشان، آماده ارائه بهترین خدمات است. بهره‌گیری از تیم حرفه‌ای و تجهیزات مدرن و پیشرفته این کلینیک را در لیست بهترین کلینیک‌های روانپزشکی در تهران و بهترین کلینیک روانشناسی تهران قرار داده است. همچنین، در راستای درمان‌های غیردارویی نیز، درمان‌های تکنولوژیک به‌صورت ویژه در این مرکز صورت می‌گیرد.
ویژگی‌های یک مشاور خوب برای کودکان بیش فعال شامل موارد زیر میشود:
- تجربه و تخصص: مشاور باید دارای تجربه و تخصص در زمینه مشاوره کودکان بیش‌فعال باشد و با روش‌ها و رویکردهای مؤثر در این حوزه آشنایی داشته باشد
- احترام و همدلی: مشاور باید احترام و همدلی را به کودکان و خانواده‌هایشان نشان دهد و برای شنیدن نگرانی‌ها و مشکلات آنها در دسترس باشد
- قابلیت برقراری ارتباط: مشاور باید قابلیت برقراری ارتباط مؤثر با کودکان داشته باشد و بتواند به زبانی ساده و دوستانه با آنها ارتباط برقرار کند
- قابلیت تشخیص و تحلیل: مشاور باید قابلیت تشخیص و تحلیل وضعیت کودکان بیش‌فعال را داشته باشد و بتواند علائم و نیازهای آنها را به‌درستی شناسایی کند
- خلاقیت و نوآوری: مشاور باید خلاقیت و نوآوری را در ارائه راهکارها برای مدیریت بیش‌فعالی کودکان از خود نشان دهد و بتواند راهکارهای مناسب و شخصی‌سازی شده ارائه کند
- همکاری با خانواده: مشاور باید با خانواده کودکان بیش‌فعال همکاری کند و آنها را در فرایند مداخله و تغییرات موردنیاز همراهی کند
- پایداری و پیگیری: مشاور باید پیگیر فرایند مشاوره باشد و به‌مرورزمان، پیشرفت و تغییرات کودکان را دنبال کند و یک ارتباط مداوم با خانواده را ایجاد کند
در نهایت یک مشاور خوب برای کودکان بیش‌فعال باید احترام و ادب را در برخورد با کودکان و خانواده‌هایشان رعایت کند.
نکات مهم در جلسات مشاوره کودکان بیش فعال
مشاور برای برقراری ارتباط با کودک، باید از روش‌های کودک محور و بازی‌های تعاملی استفاده کند. این روش‌ها کودک را به حضور در جلسات مشاوره تشویق می‌کنند و او را در فرایند مشاوره فعال می‌سازند. در جلسات مشاوره، مشاور باید به کودک فرصت دهد تا صداهای داخلی خود را بیان کند و احساساتش را به اشتراک بگذارد. مشاور باید به‌دقت به احساسات و نیازهای کودک گوش کند و او را کرده تا نظرات و افکار خود را بیان کند. این امر به کودک اعتمادبه‌نفس بیشتری می‌دهد.
جمع‌بندی
مشاوره کودکان بیش فعال یک فرایند مهم و حیاتی است که به کودکان و خانواده‌هایشان کمک می‌کند تا با چالش‌های ناشی از بیش‌فعالی و رفتارهای نامطلوب، مقابله کنند و راه‌حل‌های مؤثری را برای مدیریت این وضعیت پیدا کنند. در نهایت، مشاوره برای کودک بیش فعال نه‌تنها به آنها کمک می‌کند تا بهترین نسخه خود را پیدا کنند، بلکه به خانواده‌هایشان هم امکان ارتباط بهتر و زندگی سالم‌تر را می‌دهد.
